Funkcje mediów

Orientację w mechanizmach działania mediów oraz ich skuteczności ułatwia znajomość funkcji mass mediów. Najczęściej przypisuje się im następujące funkcje: informacyjną, edukacyjną, rozrywkową i opiniotwórczą. Oprócz tego wskazuje się często na rolę identyfikacyjną, socjalizacyjną, propagandową, kontroli społecznej, integracji społecznej, upowszechniania sztuki.

Funkcja informacyjna - polega na zaspokajaniu potrzeby i prawa człowieka do informowania i bycia informowanym. Jej realizowanie jest formą dialogu między nadawcą a odbiorcą. Odbiorca szuka w mediach informacji o wydarzeniach w kraju i na świecie, chce zaspokojenia swej ciekawości. Poszukuje wiadomości dotyczących polityki, gospodarki, kultury, własnych zainteresowań.

Funkcja opiniotwórcza - polega na kształtowaniu przez środki masowego przekazu opinii publicznej w różnych dziedzinach życia. Opinia publiczna to wspólny, zbiorowy sposób myślenia i odczuwania danej grupy społecznej, żyjącej w konkretnym miejscu i czasie. Ów wpływ mediów może być pozytywny, kiedy dają one szansę na włączenie się w problemy grup społecznych, uczestniczenie w akcjach pomocy czy nawiązywanie kontaktów z ludźmi w odległych miejscowościach, lub negatywny, gdy przybiera postać manipulowania uczuciami ludzi, wpływania na ich sposób myślenia i wartościowania.

Funkcja edukacyjna - jest realizowana poprzez przekazywanie i popularyzację wiedzy, np. przez przedstawianie najnowszych odkryć naukowych, prezentowanie dzieł sztuki, pokazywanie życia zwierząt i roślin.

Funkcja rozrywkowa - polega na oferowaniu odbiorcom przyjemności i odpoczynku. Muzyka, filmy, gry itp. przynoszą odprężenie, oderwanie od trudnych problemów, łatwy sposób wypoczynku. Homo ludens ma głęboko wpisaną w swoją psychikę potrzebę zabawy i rozrywki. Znaczna ilość wolnego czasu oraz ciągły rozwój środków masowego przekazu pozwalają tę potrzebę w dużym stopniu zaspokoić. Jednak „jałowa rozrywka" jest niebezpieczna, gdyż płytkie treści odwracają uwagę od istotnych spraw i prowadzą do ucieczki w krainę ułudy.

(MEDIA – uzależnienia fakty i mity, red. Iwona Niewiadomska, Lublin 2005)

Rozwój mediów

Można wyróżnić 5 przełomów w historii rozwoju mediów:

PRZEŁOM PIERWSZY – powstanie szkoły i obrzędowości religijnej oraz powołanie instytucji świadczących usługi edukacyjne i religijne wiązało się z przyjęciem mowy jako głównego instrumentu nauczania i wychowania.

PRZEŁOM DRUGI – wprowadzenie i rozpowszechnienie pisma jako podstawowego źródła przekazu informacji.

PRZEŁOM TRZECI – wynalazek Gutenberga – druk – podstawowego źródła i nośnika wiedzy, a także przekazu informacji i wydarzeń. Druk zrewolucjonizował szkolnictwo i kulturę.

PRZEŁOM CZWARTY – wprowadzenie elektronicznych środków komunikowania masowego, które umożliwiając przekaz audiowizualny doprowadziły do przełomu w przekazywaniu wiedzy i rozpowszechnianiu kultury. Nastąpił intensywny rozwój telewizji satelitarnej, telewizji kablowej, powstają coraz doskonalsze urządzenia.

PRZEŁOM PIĄTY – trwa obecnie, największy i najistotniejszy przełom edukacyjny i kulturalny związany z komputerem, Internetem, telewizją cyfrową, telefonią komórkową

J. Bednarek, Wpływ multimediów na przemiany w kulturze [w:] M. Tanaś, Kultura i język mediów, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2007

Informacje wprowadzające w świat mass mediów

"Mass media określa się jako ogół elektrycznych i elektronicznych sposobów odtwarzania, zapisywania i rozpowszechniania obrazów i dźwięków, które stosuje się w komunikowaniu masowym w celu zorganizowania odbioru indywidualnego lub zbiorowego"
(A. Kłoskowska, Kultura masowa, Warszawa 1980)

Klasyfikacja mass mediów

Wyróżnia się kilka klasyfikacji mass mediów. Pierwszy z nich jest dokonany ze względu na zaangażowanie odpowiedniego zmysłu w odbiorze treści.

I. Mass media dzielą się na:
a) wizualne - oddziałują na zmysł wzroku. Składa się na nie zarówno obraz dynamiczny, np. : film niedźwiękowy, oraz obraz statyczny, np.: fotografia, książki, znaczek pocztowy, prasa,
b) audialne - tworzy muzyka, słowo, hałas, cisza, a więc ten rodzaj mass mediów oddziałuje na zmysł słuchu. Do mediów audialnych zalicza się, m.in.: telefon, tasmę magnetofonową, płytę kompaktową oraz gramofonową,
c) audiowizualne - ten rodzaj mediów tworzy: słowo, muzyka, obraz, cisza, a więc w tej grupie mediów znajdują się te, które oddziałują na wzrok oraz słuch człowieka, np.: telewizja, film udźwiękowiony, przeźrocza udźwiękowione.
Multimedia są nową postacią mediów audiowizualnych, które łączą w sobie różne środki komunikowania, np.: obraz, tekst, wideo, animację, muzykę, narrację.

II. Druga klasyfikacja mass mediów bierze pod uwagę typ odbioru:
a) media odbierane w tłumie, np. plakat,
b) media odbierane głównie zbiorowo, np. telewizja,
c) media odbierane indywidualnie, np. fotografia, książka, prasa,
d) media odbierane indywidualnie, bądź zbiorowo, np. taśma magnetofonowa, radio.

Podstawą kolejnej klasyfikacji jest możliwość dokonywania selekcji wobec treści publikowanych w mediach. Wyróżnia się wówczas cztery grupy mediów:

a)media, które ułatwiają selektywny odbiór emitowanych treści, należą do nich wideo, książka, prasa;

b)media, które wprawdzie mogą być przedmiotem selekcji, skłaniają jednak do odbioru ciągłego; są to telewizja, radio;

c)medium masowe, które zapewnia wyłącznie selekcję wstępną, jest nim film wyświetlany w kinie;

d)mass media funkcjonujące poza możliwością selekcji ze strony odbiorcy, zalicza się do nich: ulotkę, plakat.

Adam Lepa, "Pedagogika mass mediów", Łódź 2000.

Witamy Wszystkich w świecie edukacji medialnej.
Blog ten utworzyłyśmy celem zgłębiania wiedzy o edukacji medialnej XXI wieku i zrealizowania zadań programowych (w tym oczekiwań wykładowcy:) )

Zdjęcie ze strony:http:http://images.google.pl/images?hl=pl&lr=&um=1&q=zdj%C4%99cia+medi%C3%B3w&sa=N&start=840&ndsp=20 ( 27.04.2009r.)