Wpływ przekazu medialnego na jednostkę ludzką

Istotę wpływu informacji czerpanych z otoczenia na funkcjonowanie człowieka badano na gruncie psychologii poznawczej. Traktuje ona jednostkę jako samodzielny podmiot przyjmujący postawę badawczą wobec rzeczywistości. Procesy psychiczne i zewnętrzne zachowanie człowieka zależą od informacji, które zostały zakodowane w jego pamięci, jak też od sygnałów płynących z otaczającego środowiska. Informacja jest materiałem nieustannie przetwarzanym przez jednostkę ludzką - dzięki niej może ona samodzielnie organizować wiedzę o świecie i o własnym działaniu. Można powiedzieć, że człowiek posiada dwa systemy sterowania: zewnętrzny i wewnętrzny. Badania psychologiczne dowiodły, że sterowanie zewnętrzne jest ważnym, a niejednokrotnie głównym determinantem zachowania. Co więcej, powstanie rozbieżności między informacjami zakodowanymi w strukturach poznawczych a informacjami znajdującymi się w środowisku rodzi siły motywacyjne i emocje (Kozielecki, 1980).
Obserwując ogromną popularność, jaką cieszą się mass media wśród młodych ludzi, możemy przyjąć, że odbiór przesyłanych tą drogą informacji nie pozostanie bez wpływu na ich emocje i zachowania.
Badania, prowadzone ostatnio przez Byrona Reevesa i Clifforda Nassa, dotyczące reagowania ludzi na media, zaowocowały interesującymi wnioskami. "Ludzkie reakcje pokazują, że media są czymś więcej niż tylko narzędziami. Media mogą wtargnąć w naszą przestrzeń osobistą, mogą posiadać osobowość, która pasuje do naszej, mogą być członkami zespołu i uaktywniać stereotypy związane z płcią. Media mogą wywoływać reakcje emocjonalne, wymagać koncentracji uwagi, zagrażać nam, wpływać na pamięć i zmieniać pojęcia tego, co naturalne. Media są pełnymi uczestnikami naszego świata społecznego i rzeczywistego" (Reeves, 2000, s. 294). Autorzy tych wniosków twierdzą, że zjawisko utożsamiania mediów z rzeczywistością następuje automatycznie, gdyż mózg ludzki nie posiada mechanizmu pozwalającego rozróżniać świat medialny od rzeczywistego. Człowiek nie jest ewolucyjnie przystosowany do XX-wiecznych technologii, gdyż przez całe tysiąclecia funkcjonował w świecie rzeczywistym, gdzie postrzegany przedmiot naprawdę był tym przedmiotem, a relacje społeczne mogły mieć miejsce tylko w kontakcie międzyludzkim. Stąd prezentacje medialne mogą wywoływać wszechogarniające wrażenie rzeczywistości, jeśli nie są poddane świadomej kontroli umysłu.

Źródło: http://www.wychowawca.pl/miesiecznik/6_114/05.htm (04.03.09)